Μοναστήρι Αγίας Παρασκευής (ΠΟΥΝΤΑΣ)
Στη Χόχλα κοντά στο Καναλλάκι είναι χτισμένο το Μοναστήρι της Αγίας Παρασκευής της Οσιομάρτυρος. Δεν γνωρίζουμε πότε ακριβώς κτίσθηκε η Ιερά Μονή Μπούντας ούτε πού οφείλει το όνομά της. Δίπλα στον Τάφο βρίσκεται και η μεγάλη ωοειδής πέτρα πάνω στην οποία στηρίχθηκε η Αγία προσευχομένη κατά την στιγμή του αποκεφαλισμού της και που πολλά θαύματα γίνονται κατά καιρούς στους διαφόρους προσκυνητές. Πανηγυρίζει κατα την 26η Ιουλίου συγκεντρώνοντας πολλούς προσκηνυτές από όλη την Ελλάδα. Υπήρξε πλούσια Μονή και μέχρι τμ 1913 συντηρούσε Σχολαρχείο. Σύμφωνα με την παράδοση, η Αγία μαρτύρησε εδώ και όχι στην Ρώμη. Οι διώκτες της, την έσυραν ως την άκρη της Αχερουσίας λίμνης. Όταν το φονικό σπαθί σηκώθηκε πάνω από το κεφάλι της, εκείνη αρπάχτηκε από ένα πέτρινο στύλο που βρέθηκε μπροστά της με τόσο νεύρο που τον έλιωσε αφήνοντας ανεξίτηλα τα σημάδια πάνω του. Στην Ιερά Μονή, μαρτύρησε η Αγία Παρασκευή και εκεί υπάρχει και ο τάφος της ,ο οποίος σύμφωνα με την παράδοση δέχτηκε το ακέφαλο σώμα της (στο δεξιό κλίτος του καθολικού).Τμήμα της Αγίας Κάρας της βρίσκεται σήμερα στην Ιερά Μονή Πετράκη Αθηνών. Η Αγία Παρασκευή της Μπούντας, ήταν γνωστή για το ιαματικό νερό της και τα αναρίθμητα θαύματά της.
Σήμερα αρκετοί προσκυνητές προσέρχονται για να προσκυνήσουν τον τάφο της Αγίας και να ζητήσουν την βοήθειά της.
Σύμφωνα με Ηπειρώτικη παράδοση η Αγία Παρασκευή μαρτύρησε στην περιοχή που υπάρχει σήμερα η ομώνυμος Μονή Μπούντας.Εκεί υπάρχει και ο τάφος της ,ο οποίος σύμφωνα με την παράδοση δέχτηκε το ακέφαλο σώμα της.
Η παράδοση αυτή ενισχύεται και από τους εξής λόγους:
Α.Από την πληροφορία του Νικοδήμου του Αγιορείτη ,ο οποίος αναφέρει ότι η Αγία Παρασκευή ?πολλούς Έλληνες επέστρεψε εις την θεογνωσίαν ? .
Β.Από την παράλειψη αυτής από το Ρωμαικό Μαρτυρολόγιο.
Γ.Από το ότι πολλά χωριά που βρίσκονται κοντά στο μέρος του Μαρτυρίου της π.χ.Βαλανιδιά,Κεράσοβο,Αγία Κυριακή (Πόποβο) Τσαγγάριο ,Καραμάχη κ.α. γιορτάζουν και πανηγυρίζουν την 26η Ιουλίου ,ημέρα της μνήμης της.
Επί του τάφου της Αγίας έχει ανεγερθεί τρισυπόστατος ναός ,στον οποίο κατά την παράδοση έχει τοποθετηθεί και η ?αποκοπείσα κεφαλή της? .(Τμήμα της Αγίας Κάρας της βρίσκεται σήμερα στην Ιερά Μονή Πετράκη Αθηνών.)
Σήμερα αρκετοί προσκυνητές προσέρχονται για να προσκυνήσουν τον τάφο της Αγίας και να ζητήσουν την βοήθειά της.
Ενδεικτικά αναφέρομε στην συνέχεια δύο θαύματα ,που αναφέρει ο Θεσπρωτός συγγραφέας και λογοτέχνης Σπ.Μουσελίμης:
“Κόσμος κουτσοί ,τυφλοί έρχονται εδώ στον τάφο της στην γιορτή της και φεύγουν γεροί.Δεν είναι πολύς ο καιρός (1952) που ήρθε μιά κοπέλα τρελή και την άλλη μέρα έφυγε φρόνιμη και καλή.Από τον τάφο της έβγαινε νερό που γιάτρευε τους αρρώστους.Επειδή όμως κάποτε ήρθε ένας Τούρκος και έλουσε το ψωριασμένο ζαγάρι του,χάθηκε ,αν και το σκυλί γέρεψε” (Ηπειρ.Εστία ,10 (1961),σελ.38)
Σύμφωνα με μαρτυρίες στρατιωτών στον Αλβανικό πόλεμο το 1940 η Αγία εμφανίστηκε σε πολλούς στρατιώτες ,που τους έσωσε με θαυμαστό τρόπο. Πανηγυρίζει κατά την 26η μουλίου συγκεντρώνοντας πολλούς προσκηνυτές από όλη τμν Ελλάδα.
Κόσμος κουτσοί ,τυφλοί έρχονται εδώ στον τάφο της στην γιορτή της και φεύγουν γεροί.Δεν είναι πολύς ο καιρός (1952) που ήρθε μιά κοπέλα τρελή και την άλλη μέρα έφυγε φρόνιμη και καλή.Από τον τάφο της έβγαινε νερό που γιάτρευε τους αρρώστους.Επειδή όμως κάποτε ήρθε ένας Τούρκος και έλουσε το ψωριασμένο ζαγάρι του,χάθηκε ,αν και το σκυλί γέρεψε?
(Ηπειρ.Εστία ,10 (1961),σελ.38)
Σύμφωνα με μαρτυρίες στρατιωτών στον Αλβανικό πόλεμο το 1940 η Αγία εμφανίστηκε σε πολλούς στρατιώτες ,που τους έσωσε με θαυμαστό τρόπο.