Ιερά μονή Αγίας Παρασκευής

Δυο χιλιόμετρα από τον δρόμο Καστρίου – Καναλακίου, κοντά στο χωριό Χόχλια, στον κάμπο του Φαναρίου, βρίσκεται το ενεργό γυναικείο μοναστήρι της Μπούντας, αφιερωμένο στην Αγία Παρασκευή, που διοικητικά ανήκει στην Ιερά Μητρόπολη Παραμυθιάς, Γερομερίου, Μαργαριτίου και Πάργας. Δμν γνωρίζουμε πότε ακριβώς κτίσθηκε η Ιερά Μονή Μπούντας ούτε πού οφείλει το όνομά της. Υπήρξε πλούσια Μονή και μέχρι τμ 1913 συντηρούσε Σχολαρχείο.   Σύμφωνα με την παράδοση, η Αγία μαρτύρησε εδώ και όχι στην Ρώμη. Οι διώκτες της, την έσυραν ως την άκρη της Αχερουσίας λίμνης. Όταν το φονικό σπαθί σηκώθηκε πάνω από το κεφάλι της, εκείνη αρπάχτηκε από ένα πέτρινο στύλο που βρέθηκε μπροστά της με τόσο νεύρο που τον έλιωσε αφήνοντας ανεξίτηλα τα σημάδια πάνω του. Στην Ιερά Μονή, μαρτύρησε η Αγία Παρασκευή και εκεί υπάρχει και ο τάφος της ,ο οποίος σύμφωνα με την παράδοση δέχτηκε το ακέφαλο σώμα της (στο δεξιό κλίτος του καθολικού).Τμήμα της Αγίας Κάρας της βρίσκεται σήμερα στην Ιερά Μονή Πετράκη Αθηνών. Δίπλα στον Τάφο βρίσκεται και η μεγάλη ωοειδής πέτρα πάνω στην οποία στηρίχθηκε η Αγία προσευχομένη μπου γίνονται κατά καιρούς πολλά θαύματα στους διαφόρους προσκυνητές. Η Αγία Παρασκευή της Μπούντας, ήταν γνωστή για το ιαματικό νερό της και τα αναρίθμητα θαύματά της.
Σήμερα αρκετοί προσκυνητές προσέρχονται για να προσκυνήσουν τον τάφο της Αγίας και να ζητήσουν την βοήθειά της.
Ενδεικτικά αναφέρομε στην συνέχεια δύο θαύματα ,που αναφέρει ο Θεσπρωτός συγγραφέας και λογοτέχνης Σπ.Μουσελίμης:
“Κόσμος κουτσοί ,τυφλοί έρχονται εδώ στον τάφο της στην γιορτή της και φεύγουν γεροί.Δεν είναι πολύς ο καιρός (1952) που ήρθε μιά κοπέλα τρελή και την άλλη μέρα έφυγε φρόνιμη και καλή.Από τον τάφο της έβγαινε νερό που γιάτρευε τους αρρώστους.Επειδή όμως κάποτε ήρθε ένας Τούρκος και έλουσε το ψωριασμένο ζαγάρι του,χάθηκε ,αν και το σκυλί γέρεψε” (Ηπειρ.Εστία ,10 (1961),σελ.38)
Σύμφωνα με μαρτυρίες στρατιωτών στον Αλβανικό πόλεμο το 1940 η Αγία εμφανίστηκε σε πολλούς στρατιώτες ,που τους έσωσε με θαυμαστό τρόπο. Πανηγυρίζει κατά την 26η μουλίου συγκεντρώνοντας πολλούς προσκηνυτές από όλη τμν Ελλάδα.